ETF beleggen: de complete handleiding [2024] - Finansjaal (2024)

We gaan je in dit artikel alles vertellen wat te maken heeft met ETF beleggen.

We kunnen in dit artikel helaas niet heel diep ingaan op alle verschillende onderwerpen. Dan wordt het artikel veel te lang.

Daarom hebben we wel overal links toegevoegd naar artikelen met meer informatie over bepaalde onderwerpen. Zo kun je altijd verder op onderzoek uit.

Gebruik dit artikel dus ook vooral als navigatie in je zoektocht naar informatie over ETF beleggen.

Wat is een ETF?

ETF staat voor Exchange Traded Fund. Zoals de naam al doet vermoeden is dit een fonds dat verhandelbaar is op de beurs.

Het is dus mogelijk om de hele dag in ETF’s te handelen, in tegenstelling tot meer traditionele beleggingsfondsen.

Een ETF is een fonds dat een bepaalde index passief volgt. Dit kan bijvoorbeeld de AEX of de zijn.

De beheerders van de ETF willen de index zo goed mogelijk volgen. In tegenstelling tot beleggingsfondsen is er bij ETF’s dus geen ruimte voor eigen inbreng van de beheerder.

Met een ETF kun je dus in één keer beleggen in alle bedrijven in de betreffende index. Soms zijn dit tientallen bedrijven, maar er zijn ook ETF’s die honderden of zelfs duizenden bedrijven bevatten.

Welke soorten ETF’s zijn er?

Het aantal ETF’s dat wordt aangeboden is de afgelopen jaren explosief gestegen. Hoe explosief? Wat dacht je van 3.000% in de periode 2003 tot en met 2021.

Dit is ook goed in de onderstaande afbeelding te zien.

Er zijn daarom ook veel verschillende soorten ETF’s beschikbaar.

Hieronder zullen we alle soorten ETF’s bespreken. Belangrijk om te vermelden is dat de soorten elkaar niet uitsluiten.

Wanneer een ETF duurzame aandelen uit de technologiesector bevat dan behoort deze ETF tot meerdere soorten.

In dat geval behoort de ETF namelijk tot de aandelen ETF’s, sector ETF’s en de duurzame ETF’s.

Aandelen ETF’s

Het grootste deel van alle ETF’s bevat aandelen. Bij ETF beleggen zul je deze vorm dan ook het meeste tegenkomen. De beheerder van de ETF investeert dan in aandelen van de bedrijven die zijn opgenomen in de index.

Obligatie ETF’s

Naast aandelen ETF’s zijn er ook obligatie ETF’s. Deze ETF’s volgen ook een index, maar in plaats van aandelen worden er obligaties aangekocht. Als belegger ontvang je dan net als bij losse obligaties ook rente uit de ETF.

Sector ETF’s

Veel ETF’s zijn op een bepaalde sector gericht. Denk hierbij aan sectoren zoals technologie of vastgoed. Door middel van zo’n ETF kun je in een keer beleggen in verschillende bedrijven in die betreffende sector.

Duurzame ETF’s

Duurzame ETF’s kunnen zich richten op verschillende zaken. Veel van deze ETF’s richten zich bijvoorbeeld op duurzame energie of geslachtsgelijkheid.

Daarnaast zijn er ook veel ETF’s die een variatie op een bestaande index volgen. De bedrijven zijn dan gescreend op basis van ESG-criteria.

ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Bedrijven die het milieu schaden, mensen ongelijk behandelen of belasting ontduiken worden dan geweerd uit de ETF.

Het aantal ESG ETF’s is de afgelopen jaren sterk gestegen. In het jaar 2019 waren er nog 372 ESG ETF’s, terwijl dit er anno 2022 al 966 zijn.

Regio ETF’s

Veel ETF’s bevatten bedrijven van over de hele wereld, maar er zijn ook ETF’s die zich op een bepaalde regio focussen.

Voorbeelden hiervan zijn een China ETF, een S&P 500 ETF en een ETF die zich richt op opkomende markten.

Zoals ook bij andere soorten ETF’s wordt een regio vaak gecombineerd met een andere soort ETF.

Een voorbeeld hiervan is een ETF die zich focust op de technologiesector in Europa.

Grondstoffen ETF’s

Veel mensen willen beleggen in grondstoffen. Denk hierbij aan olie, graan, hout, zilver of goud.

Vaak is het minder handig om deze grondstoffen thuis op te slaan. Bij edelmetalen, zoals goud en zilver, is dat wellicht nog te doen. Bij andere grondstoffen is het al een stuk lastiger.

Het beleggen in grondstoffen wordt makkelijker met een grondstoffen ETF. Met een grondstoffen ETF volg je de prijs van een of meerdere grondstoffen.

Vaak zijn grondstoffen ETF’s overigens ETC’s. Dit is een beleggingsproduct met een iets andere juridische structuur. Voor meer informatie hierover kun je verder lezen over het verschil tussen ETF’s en ETC’s.

Dividend ETF’s

Dividend beleggen is erg populair. Hierbij investeer je in bedrijven die relatief veel dividend uitkeren.

Een dividend ETF is een makkelijke manier om in één keer te beleggen in veel verschillende aandelen met een hoog dividend.

De ETF volgt dan namelijk een index waarbij bedrijven zijn geselecteerd op de hoeveelheid dividend die ze uitkeren.

Daarnaast bestaan er ook ETF’s die alleen maar dividend aristocraten bevatten. Dit zijn bedrijven die het dividend niet hebben verlaagd voor een lange periode.

Leveraged & inverse ETF’s

Leveraged ETF’s en inverse ETF’s zijn de laatste soorten ETF’s die de moeite waard zijn om te benoemen.

Deze twee soorten zijn erg risicovol en meestal niet geschikt voor de gewone belegger. Ze zijn namelijk beide gericht op het beleggen op de korte termijn.

Met een leveraged ETF kun je met een hefboom beleggen. Vaak is dit een hefboom van twee of drie. Dit betekent dat wanneer de koers met 10% omhoog of omlaag gaat, dit bij een leveraged ETF 20% (bij 2x) of 30% (bij 3x) is.

Een inverse ETF volgt de index in de tegenovergestelde richting. Wanneer de index met 10% stijgt dan daalt de inverse ETF met 10%. Andersom geldt dit natuurlijk ook.

Er zijn ook ETF’s die zowel leveraged als inverse zijn. Het kan dan bijvoorbeeld voorkomen dat wanneer de index met 20% stijgt, jouw ETF met 40% daalt.

Hoe verdien je geld met ETF beleggen?

Wanneer je gaat beleggen in ETF’s dan wil je natuurlijk ook dat het wat oplevert. Er zijn eigenlijk twee manieren hoe je geld kunt verdienen met ETF beleggen.

Koersstijging ETF

De eerste manier is het profiteren van een koersstijging.

De aandelen die in een ETF zitten kunnen meer waard worden, waardoor de waarde van de ETF ook omhoog gaat.

Natuurlijk kan de waarde van een ETF ook dalen, net als bij aandelen.

Daarom is het ook belangrijk om een ETF voor de lange termijn te kiezen.

Dividend / rente

De tweede manier om geld te verdienen met ETF beleggen is door het ontvangen van dividend of rente.

Bedrijven keren vaak een deel van de winst uit als dividend. Als belegger profiteer je daar dus van.

Bij een obligatie ETF wordt er couponrente betaald als compensatie voor het uitlenen van geld.

Kosten ETF beleggen

Wanneer je gaat beleggen dan is het letten op kosten erg belangrijk. Deze kunnen namelijk een grote impact hebben op je rendement.

Hoeveel impact heeft dat dan? In de onderstaande afbeelding zie je een voorbeeld.

Na een periode is het verschil in vermogen €194.890. Dit zijn kosten die je direct betaalt, maar ook rendement dat je mis bent gelopen.

De kosten die je in de eerste jaren hebt betaald kunnen namelijk geen rendement meer voor je genereren in de volgende jaren. Je profiteert hiermee dus niet meer van het rente-op-rente effect (samengestelde rente).

Dit is een redelijk extreem voorbeeld bij ETF beleggen. Het zal niet zo snel voorkomen dat er een verschil van 2% zit tussen de kosten van twee ETF’s.

De lopende kosten van een ETF liggen grofweg tussen de 0,05% en de 1,50% per jaar.

Dit zijn kosten die je betaalt aan de beheerder van de ETF. Doordat de beheerder de index passief volgt blijven deze kosten in veel gevallen redelijk laag.

Naast de lopende kosten van een ETF kun je wel nog te maken krijgen met andere kosten. Deze hebben echter vooral te maken met je broker. Daarom gaan we eerst kijken naar een aantal goede brokers voor ETF beleggen.

Een broker kiezen voor ETF beleggen

Wanneer je wil beleggen in een ETF dan heb je een broker nodig, maar wat is de beste broker voor het beleggen in ETF’s?

We hebben in een ander artikel al gekeken naar de beste ETF broker. In de onderstaande tabel kun je de meest belangrijke punten uit dit artikel vinden.

Rendement van ETF beleggen

Hoeveel rendement je behaalt met ETF beleggen hangt af van de index waar je in belegt. Een ETF die aandelen bevat heeft bijvoorbeeld vaker een hoger rendement dan een obligatie ETF.

Historisch gezien is het gemiddeld rendement van aandelen rond de 9,50% per jaar wanneer je kijkt naar de lange termijn.

Het gemiddelde rendement van obligaties is met 5% a 6% per jaar lager dan dat van aandelen..

Deze cijfers zijn gebaseerd op erg grote en gespreide indexen. Natuurlijk krijg je andere cijfers wanneer je bijvoorbeeld naar de vastgoedsector in Thailand gaat kijken.

Hoe specifieker de index, hoe meer het rendement van de ETF kan afwijken van het gemiddelde.

Rendement MSCI World index

In ons artikel over het gemiddelde rendement bij ETF beleggen hebben we een aantal voorbeelden van indexen genoemd.

Een van deze indexen is de MSCI World index. Dit is een index met aandelen van meer dan 1.500 bedrijven in verschillende sectoren en landen. De MSCI World index heeft dus een goede spreiding.

In de periode augustus 1983 tot augustus 2023 had deze index een rendement van 9,26% per jaar.

Dit komt dus in de buurt van het gemiddelde rendement op aandelen (9,50%) dat we eerder hebben benoemd.

Belasting ETF beleggen

Een minder leuke kant van beleggen is dat je ook belasting moet betalen. ETF beleggen is hier helaas geen uitzondering op.

We zullen in dit artikel ingaan op vermogensbelasting en dividendbelasting.

Vermogensbelasting bij ETF beleggen

Allereerst betaal je vermogensbelasting. Zoals de naam al zegt betaal je deze belasting namelijk over je vermogen. Dat kan spaargeld zijn, maar ook beleggingen vallen hieronder.

In Nederland wordt er gerekend met een fictief rendement. Over dit rendement wordt belasting geheven. Je betaalt dus geen belasting over je daadwerkelijke rendement.

De vermogensbelasting gaat wel veranderen de komende jaren. Wat er verandert hebben we beschreven in ons artikel over belasting bij beleggen.

In de onderstaande tabel zie je de percentages waarmee gerekend wordt in 2022 (belastingaangifte 2023).

Dividendbelasting bij ETF beleggen

Net zoals bij aandelen wordt er ook dividendbelasting ingehouden bij ETF beleggen. Hoeveel dit is hangt af van het land waar de ETF gevestigd is.

Veel ETF’s zijn daarom ook in Ierland gevestigd. In dit land geldt 0% dividendbelasting, waardoor er dus geen dividendbelasting wordt ingehouden.

Deze dividendbelasting wordt alleen ingehouden wanneer je daadwerkelijk dividend ontvangt.

Door te beleggen in een accumulerende ETF kun je dus voorkomen dat je dividendbelasting betaalt. Het dividend wordt dan automatisch herbelegd in de ETF.

Toch kun je indirect wel met dividendbelasting te maken krijgen, zelfs bij een accumulerende ETF of een belastingtarief van 0%. Dit wordt dividendlekkage genoemd.

Dividendlekkage

Dividendlekkage is het gedeelte van de dividendbelasting dat is ingehouden maar je niet terug kunt krijgen.

Om dit concept te begrijpen is het belangrijk om te weten hoe er in Nederland met dividendbelasting wordt omgegaan.

In Nederland geldt 15% dividendbelasting. Je kunt dit echter terugkrijgen omdat je al vermogensbelasting betaalt. Dividendbelasting is dus dubbelop.

Daarom kun je in Nederland altijd 15% dividendbelasting verrekenen met de inkomstenbelasting.

Bovendien heeft Nederland met veel landen een belastingverdrag. Hierdoor kun je vaak dividendbelasting in het buitenland terugvragen wanneer het boven de 15% uitkomt.

Dividendlekkage bij ETF beleggen komt voor doordat de beheerder van de ETF niet alle dividendbelasting uit het buitenland kan terugvragen.

Laten we als voorbeeld nemen dat de ETF in Ierland is gevestigd en belegt in bedrijven uit Zwitserland.

In het bovenstaande voorbeeld kan de beheerder van de ETF slechts 20% (van de 35%) terugvragen in Zwitserland. Je mist dus nog 15%.

Doordat er geen dividendbelasting is ingehouden (0% dividendbelasting in Ierland), kun je dit zelf ook niet verrekenen met de inkomstenbelasting in Nederland.

De 15% dividendbelasting die je niet terug kunt vragen lekt dus weg, waardoor dit ook wel dividendlekkage wordt genoemd.

Gelukkig zijn er wel ETF’s zonder dividendlekkage waarmee je dit kunt voorkomen.

De juiste ETF kiezen

Het aanbod ETF’s is explosief gestegen in de afgelopen jaren. Het kiezen van de juiste ETF wordt daarom ook steeds lastiger.

Hieronder zie je een aantal belangrijke punten waar je op kunt letten bij het kiezen van een ETF. Deze punten kunnen je helpen bij het samenstellen van je ETF portefeuille.

• Spreiding. Niet alle ETF’s hebben geen goede spreiding. Bij het kiezen van een ETF is het daarom belangrijk om te kijken naar het aantal bedrijven, de sectoren en de regio’s.
• Kosten. De lopende kosten van een ETF kunnen behoorlijk verschillen tussen verschillende ETF’s. Deze kosten kunnen een grote impact hebben op je rendement.
• Rendement. Hoewel historische resultaten geen garantie zijn voor de toekomst kun je wel een beeld kijken door te kijken naar het historische rendement van een ETF (zowel koerswinst als dividend).
• Grootte belegd vermogen. Een klein belegd vermogen kan invloed hebben op de liquiditeit van een ETF. Dit brengt een liquiditeitsrisico met zich mee. Verder in dit artikel kun je meer informatie lezen over de risico’s van ETF beleggen.
• Hoe volgt de ETF de index? Je kunt onderscheid maken tussen fysieke en synthetische ETF’s. Bij fysieke ETF’s worden de aandelen daadwerkelijk aangekocht, terwijl er bij een synthetische ETF gebruik wordt gemaakt van een ruilconstructie (swap).
• Tracking error. De ETF probeert de index zo goed mogelijk te volgen. Toch zit er vaak een klein verschil tussen de ETF en de index. Dit wordt een tracking error genoemd.
• Behandeling dividend. Bij ETF beleggen kan het dividend worden uitgekeerd of worden herbelegd. Bij uitkeren (distribueren) krijg je het dividend direct op je bankrekening, terwijl het dividend bij herbeleggen (accumuleren) in de koers van de ETF is verwerkt. Voor meer informatie kun je ons artikel lezen over het verschil tussen distribuerende en accumulerende ETF’s.
• Dividendlekkage. Soms kun je niet alle dividendbelasting terugvragen uit het buitenland. Dit gaat ten koste van je rendement en wordt dividendlekkage genoemd.
• Valuta. In welke valuta is de ETF genoteerd? Bij een vreemde valuta loop je een valutarisico. De wisselkoers van de valuta heeft namelijk invloed op je belegging.

Zoals je ziet kun je rekening houden met veel factoren bij het kiezen van een ETF.

Weet je helemaal niet zo goed in welke ETF je wil beleggen? Wellicht kun je inspiratie halen uit de onderstaande lijst met artikelen. In deze artikelen hebben we een aantal ETF’s uit een bepaalde categorie voor je bij elkaar gezet.

• Overzicht beste ETF’s.
• Beste duurzame ETF.
• .
• Beste opkomende markten ETF.
• Beste Europese aandelen ETF.
• Beste dividend ETF.
• Beste MSCI World ETF.
• Beste vastgoed ETF.
• Beste dividend ETF DEGIRO.
• Beste China ETF.
• Beste BUX Zero ETF.
• Beste ETF DEGIRO kernselectie.
• Beste duurzame energie ETF.
• Beste groeiaandelen ETF.
• Beste Nasdaq ETF.
• Beste goud ETF.
• Beste water ETF.
• Beste zilver ETF.
• Beste edelmetalen ETF.
• Beste waterstof ETF.
• Beste cybersecurity ETF.
• Beste dividend aristocrats ETF.
• Beste technologie ETF.
• Beste AI ETF.
• Beste duurzame ETF DEGIRO kernselectie.
• Beste wereldwijde ETF.
• Beste small cap ETF.
• Beste Azië ETF.
• Beste uranium ETF.

Daarnaast hebben we ook een aantal populaire / bekende ETF’s met elkaar vergeleken. We gaan in de volgende artikelen dieper in op de verschillen tussen bepaalde ETF’s.

• IWDA vs SWRD.
• IWDA vs VWCE.
• IWDA vs CSPX.
• VWRL vs VHYL.
• IWDA vs VWRL.
• VWRL vs VUSA.
• VWCE vs VWRL.
• V3AA vs VWCE.

Voordelen van ETF beleggen

ETF beleggen heeft een aantal belangrijke voordelen. De meest belangrijke punten zijn hieronder samengevat.

• Spreiding. Door middel van een ETF kun je makkelijk voor een goede spreiding zorgen. Door één aandeel van een ETF te kopen kun je beleggen in honderden, soms wel duizenden bedrijven in verschillende sectoren en landen.
• Tijdsbesparing. Bij ETF beleggen is het niet nodig om veel research te doen naar elk bedrijf dat in de ETF is opgenomen. Je kunt dus op een relatief eenvoudige manier zelf beleggen.
• Lage kosten. Je bespaart veel transactiekosten bij ETF beleggen. Natuurlijk betaal je wel lopende kosten, maar deze zijn vaak erg laag doordat ETF’s passief worden beheerd.
• Verhandelbaarheid. In tegenstelling tot beleggingsfondsen zijn ETF’s de hele dag verhandelbaar op de beurs. Net zoals aandelen kun je dus altijd in- en uitstappen.
• Automatisch dividend herbeleggen. Door middel van accumulerende ETF’s kun je dividend automatisch herbeleggen. Je profiteert dan ook automatisch van het rente-op-rente effect.
• Transparantie. Bij ETF’s is het erg duidelijk waar je precies in belegt. Er zijn lijsten beschikbaar van de bedrijven die zijn opgenomen in de ETF en welke weging deze bedrijven hebben.

Nadelen van ETF beleggen

Naast voordelen zitten er natuurlijk ook nadelen aan ETF beleggen. De belangrijkste nadelen kun je hieronder in het kort vinden.

• Hogere kosten. Hoewel veel ETF’s lage lopende kosten hebben, zijn er ook ETF’s met hoge kosten. Dit zijn vaak ETF’s die zich focussen op erg specifieke markten.
• Dividendlekkage. We hebben dividendlekkage al eerder genoemd. Dit komt redelijk vaak voor bij ETF beleggen en het gaat ten koste van je rendement.
• Risico. Het is makkelijk om voor een goede spreiding te zorgen bij ETF beleggen, maar dit betekent niet dat ETF’s altijd een goede spreiding hebben. Sommige ETF’s richten zich namelijk op erg specifieke markten of bevatten slechts een aantal bedrijven. We gaan zo nog wat dieper in op de risico’s.
• Geen hoge pieken. Door een goede spreiding zorg je ervoor dat je minder diepe dalen hebt. Wanneer een bepaald bedrijf slecht presteert dan vangt de rest de klap op. Dit betekent echter ook dat je minder hoge pieken hebt. Door ETF beleggen heb je dus een meer gemiddeld rendement.

De risico’s van ETF beleggen

In dit artikel hebben we het gehad over dat ETF’s vaak een goede spreiding hebben. Toch zitten er ook risico’s aan ETF beleggen.

Hieronder vind je een overzicht van de meest belangrijke punten:

• Tegenpartijrisico. Bij een synthetische ETF wordt er gebruik gemaakt van een swap (ruilconstructie). Hierdoor ben je afhankelijk van een derde partij. Je loopt dan het risico dat deze partij niet aan haar verplichtingen kan voldoen.
• Uitlenen van aandelen. Soms worden de aandelen uit een ETF uitgeleend aan een derde partij. Dit kan een (klein) risico met zich meebrengen (tegenpartijrisico).
• Risico gebrek aan onderzoek. Doordat het zo makkelijk is om in ETF’s te beleggen loop je het risico op het doen van te weinig onderzoek. Veel mensen beoordelen een ETF op de naam, zonder daadwerkelijk te weten waar precies in wordt belegd.
• Liquiditeitsrisico. Wanneer een ETF een te laag handelsvolume heeft kun je het risico lopen dat je de ETF niet tegen de gewenste prijs kunt kopen of verkopen.
• Risico gebrek aan spreiding. Hoewel veel ETF’s een goede spreiding hebben, kun je ook beleggen in erg specifieke ETF’s. Denk hierbij aan de technologiesector in Bulgarije. Hierdoor lijkt het alsof je een goede spreiding hebt, terwijl dit niet het geval is.
• Valutarisico. Wanneer de ETF is genoteerd in een andere valuta heeft de wisselkoers invloed op je belegging. Dit wordt een valutarisico genoemd.
• Tracking error. Er zit vaak een (klein) verschil tussen de ETF en de index. Dit wordt de tracking error genoemd. Er zit dan een klein verschil tussen waar je in denkt te beleggen en waar je uiteindelijk echt in belegt.

Hoewel het beleggen in ETF’s zeker ook risico vermindert, zijn er dus wel een aantal dingen waar je op kunt letten bij het beleggen in ETF’s.

Hopelijk kun je jouw ETF portefeuille wat veiliger maken door rekening te houden met bovenstaande punten.

Conclusie

Je bent aan het einde gekomen van deze handleiding voor ETF beleggen.

In dit artikel hebben we de basis beschreven van de meeste onderwerpen rondom ETF beleggen. Voor meer verdieping kun je altijd doorklikken naar de uitgebreidere artikelen.

Je kunt dit artikel het beste gebruiken als navigatie naar meer informatie over ETF beleggen. Sla dit artikel dus vooral op als bladwijzer. Je weet nooit wanneer je het weer nodig gaat hebben.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en andere updates? Schrijf je hieronder dan in voor de nieuwsbrief.