Co to jest ETF? Jak działają i jak w nie inwestować? (2024)

Kiedy chcesz zaciągnąć kredyt gotówkowy czy kredyt hipoteczny, swoje kroki kierujesz do banku. Jeśli jednak chcesz pomnażać posiadane środki finansowe, instytucja ta i jej produkty depozytowe niekoniecznie Ci na to pozwolą. Efektywniej można wypracowywać zyski z inwestycji giełdowych. Akcje spółek akcyjnych nie są jedynymi papierami wartościowymi, w jakie możesz lokować posiadany kapitał. Możesz wybrać także fundusze ETF. Sprawdź, co to są ETFy i jak w nie inwestować. Jakie podobieństwa i różnice występują między nimi a standardowymi aktywami notowanymi na giełdzie papierów wartościowych?

Czym są ETF-y? Jak działają fundusze ETF?

ETF to akronim od nazwy Exchange Traded Fund. To giełdowy fundusz inwestycyjny, który działa właściwie w ten sam sposób co popularne fundusze inwestycyjne przeznaczone dla ogółu zainteresowanych. Dodatkowo, przedmiotem obrotu na giełdzie są udziały w funduszach ETF. Inwestowanieodbywa się za pośrednictwem konta inwestycyjnego gracza giełdowego.

Szacuje się, że na całym świecie w obrębie różnych giełd notowanych jest ponad 5,7 tys. funduszy ETF, opierających się na różnego rodzaju indeksach.

Fundusz ETF jest narzędziem inwestycyjnym, a także podmiotem emitującym swoje akcje, czyli jednostki uczestnictwa notowane na giełdzie papierów wartościowych. Jednostka kupiona przez inwestora pozwala na jego udział w całkowitych aktywach funduszu, daje więc prawo do jego części. Pozyskane środki finansowe zgromadzone przez fundusz ETF są następnie przez niego inwestowane.

Czy ETF to papier wartościowy?

Sam fundusz ETF nie jest papierem wartościowym, ale już jednostki uczestnictwa w funduszach ETF spełniają warunki uznania ich za taki. Tym, co upodabnia fundusze ETF do papierów wartościowych, np. akcji, jest to, że ich certyfikaty inwestycyjne są notowane w taki sam sposób na giełdzie. Można je więc kupować i sprzedawać w każdej sesji. Wycena jednostek ETF na giełdzie odbywa się na bieżąco i charakteryzuje wysoką płynnością.

Czy ETF-y to akcje?

Nie można zrównać ze sobą ETF-ów i akcji. Jednostki uczestnictwa, tj. certyfikaty inwestycyjne funduszy ETF, są notowane na giełdzie dokładnie tak samo jak akcje, ale nimi nie są. Jako ETF fundusz nie emituje akcji, ale certyfikaty notowane na parkiecie giełdowym.

Czy ETF to instrument pochodny?

Jednostki ETF-ów to papiery wartościowe przyjmujące formę tradycyjnychakcji na giełdzie. Nie są to instrumenty pochodne, co oznacza, że fundusze te naśladują instrumenty bazowe w stosunku 1:1 i nie wymagają wnoszenia depozytu zabezpieczającego. Są zarządzane pasywnie, a zarządzający nie starają się być więc jeszcze lepsi od indeksu, na którym się opierają, tylko jak najdokładniej odwzorować stopę zwrotu z danego indeksu.

Warto wiedzieć!Jak oszczędzać i zabezpieczyć pieniądze w czasie inflacji?

Jaka jest różnica między funduszem ETF a funduszem inwestycyjnym?

Błędem jest postrzeganie ETF-u w ten sam sposób jak wszystkich innych funduszy inwestycyjnych. Na pytanie o to, czy ETF to taki fundusz, trzeba odpowiedzieć twierdząco, ale w odróżnieniu od innych podobnych są one przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych. Nazwa może być myląca – przywodzi bowiem na myśl Fundusze Inwestycyjne Otwarte (FIO) oraz Fundusze Inwestycyjne Zamknięte (FIZ).

Inwestowanie w ETF powoduje, że przy zakupie jednostek uczestnictwa na giełdzie inwestor staje się częściowym udziałowcem i ma prawo do części aktywów funduszu ETF. Takie działanie jest elastyczne i płynne, a to dlatego, że akcje funduszy tego typu są notowane na giełdzie. Wstąpienie lub wycofanie się z funduszu inwestycyjnego trwa nawet kilka dni, a w przypadku ETF-ów to tylko moment.

Inwestycji dokonuje się za pośrednictwem swojego brokeraalbo konta maklerskiego, a środki ze sprzedaży jednostek ETF-ów z miejsca trafiają na Twoje konto bez zwłoki właściwej dla inwestowania w fundusze klasyczne.

Wśród najważniejszych różnic występujących pomiędzy konwencjonalnymi funduszami inwestycyjnymi a ETF-ami należy wymienić:

• jednostki uczestnictwa funduszy typu ETF są emitowane przez fundusz tworzony przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych;
• jednostki ETF-ów podlegają obrotowi giełdowemu;
• fundusze ETF podlegają regulacjom krajowym i zagranicznym;
• fundusze ETF tworzone są na czas nieokreślony, choć z możliwością rozwiązania w określonych okolicznościach;
• za zarządzanie ETF-em pobierane są niskie opłaty roczne;
• ETF-y zarządzane są pasywnie.

Istnieją więc różne rodzaje funduszy inwestycyjnych, a inwestor musi podjąć decyzję o tym, w które chce zainwestować.

ETF-y mogą odzwierciedlać zachowanie wielu różnych instrumentów finansowych. Najpopularniejsze są fundusze ETF indeksowe, które mają ścisły związek z wyceną indeksów giełdowych z całego świata.

W zależności od tego, w jaki sposób fundusz ETF odwzorowuje indeks, można zakwalifikować go do innego kryterium. Według składu portfela inwestycyjnego fundusze ETF dzielą się na kilka rodzajów:

• fundusz wiernie odwzorowujący indeks giełdowy – fundusz dokonuje zakupu akcji spółek w proporcjach, w jakich wchodzą one do danego indeksu;
• fundusz konstruowany na podstawie koszyków spółek, samodzielnie tworzonych przez zarządzających, w celu odzwierciedlenia zachowania indeksu, na którym się opiera;
• fundusz wykorzystujący przy budowie portfela wszystkie lub część spółek, jakie wchodzą w skład portfela, lecz w proporcjach nieco innych niż w indeksie.

Nie wyczerpuje to jednak wszystkich rodzajów ETF-ów. Mogą one opierać się również na innych instrumentach finansowych, dlatego wyróżnia się:

• ETF na obligacje – pozwalają na bezpieczne inwestowanie, ponieważpodążają za cenowymi zmianami konkretnych obligacji;
• ETF surowce – naśladują zmiany cenowe najważniejszych surowców występujących na rynku. Mogą być to ETF na złoto, miedź, srebro czy ropę naftową. Charakteryzują się wysoką zmiennością;
• ETF akcje – fundusz inwestuje w wybrany koszyk akcji notowanych na giełdzie;
• ETF kryptowaluty – nowy typ funduszu ETF, który bazuje na rynku kryptowalutowym i na wybranych kryptowalutach, z bitcoinem na czele.

Warto wiedzieć:Czy zakup obligacji indeksowanych inflacją jest obecnie opłacalny?

Jak zacząć inwestycję w ETF-y? Jakie są największe otwarte fundusze?

Pierwszym krokiem pozwalającym na skorzystanie z oferty funduszy ETF i na inwestowanie za ich pośrednictwem jest otwarcie rachunku u wybranego brokera. Po założeniu takiego konta będziesz mógł rozpocząć inwestowanie w wybrane fundusze ETF. Do najpopularniejszych zalicza się przy tym:

• SP500 ETF – fundusz inwestujący w koszyk 500 największych amerykańskich spółek odwzorowujących indeks S&P500;
• Lyxor ETF WIG20 – pierwszy fundusz typu ETF na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, który debiutował 22 września 2010 roku, oparty na indeksie dwudziestu największych spółek warszawskiego parkietu;
• ETF na indeks DAC i S&P500, czyli fundusz na indeksy największych spółek z rynku niemieckiego i amerykańskiego;
• EMIM In ETF – iShares Core MSCI Emerging Markets IMI UCITS – powołany do życia w 2014 roku fundusz ETF dostępny na giełdzie amsterdamskiej.

W przypadku podjęcia inwestycji w ETF-y zyski czy straty inwestora zależą od notowań danego indeksu, na jaki ETF jest eksponowany. Jeśli dany indeks urósł lub spadł w danym okresie np. o 10 proc., to wartość całej inwestycji również zmieni się o około 10 proc.

Zanim zaczniesz lokować swoje środki finansowe w ETF – inwestowanie oparte na indeksach giełdowych – musisz mieć na uwadze ryzyko, jakie się z tym wiąże. Można wyróżnić kilka jego rodzajów:

• Ryzyko rynkowe – ETF opiera się na wybranym indeksie giełdowym, co rodzi problem dużych wahań cenowych. Jeśli na giełdzie dochodzi do niekorzystnych zmian cen indeksów bazowych, będzie to miało niemal natychmiastowe przełożenie na cenę funduszu typu ETF. Opinie na temat ryzyka rynkowego przy ETF-ach są jednak takie, że jest ono i tak dużo mniejsze niż to ponoszone przy zakupie pojedynczych spółek.
• Ryzyko walutowe – przy ETF-ach dotyczy tylko tych funduszy, które oparte są na zagranicznych indeksach, np. S&P 500 z amerykańskiej giełdy. Wahania kursu dolara czy innych walut mają wpływ na opłacalność podjętej inwestycji.
• Ryzyko emitenta – zawsze trzeba brać pod uwagę ryzyko, że fundusz ETF zostanie usunięty z giełdy papierów wartościowych, a jego tytuły uczestnictwa w funduszu ETF przestaną być notowane na giełdzie. W takiej sytuacji inwestor co prawda nie straci kapitału, bo emitent odkupuje od niego tytuły uczestnictwa, wypłacając w zamian należne środki finansowe. Jeśli cena odkupu jest niższa niż wartość nabycia, inwestor musi pogodzić się ze stratą.

ETF w pytaniach i odpowiedziach

Masz kapitał, który chcesz przeznaczyć na inwestowanie na giełdzie papierów wartościowych? Możesz wybrać fundusz notowany na giełdzie – ETF wybranego rodzaju. Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące tego rodzaju funduszy, sprawdź odpowiedzi na najczęstsze wątpliwości inwestorów.

Czy warto inwestować w ETF? Z czym wiąże się inwestowanie w te fundusze?

Zastanawiasz się, czy warto inwestować w ETF? Atutem tego rodzaju instrumentów finansowych jest to, że pozwalają na doskonałą dywersyfikację. Dzięki niej można zdecydowanie zmniejszyć ryzyko. To właściwie jedna, niewielka inwestycja, za pośrednictwem której można zakupić wiele papierów wartościowych na raz.

Z czym wiąże się inwestowanie w ETF? Z tym, że zyskujesz dzięki temu udział w aktywach takiego funduszu. Jeśli np. naśladuje on indeks S&P 500, to inwestujesz we wszystkie 500 akcji z amerykańskiego, słynnego indeksu bez konieczności przeznaczania na to wysokiej kwoty z własnego kapitału.

Działa tu efekt skali – jeśli wielu inwestorów kupuje jednostki uczestnictwa w funduszu ETF notowanym na giełdzie, to dysponuje on wysoką kwotą, którą przeznacza na własne inwestowanie w celu wypracowania zysku dla siebie i dla wszystkich swoich inwestorów.

Czy ETF-y wypłacają dywidendę?

Inwestorów może mylić to, że jednostki funduszy ETF, podobnie jak akcje spółek akcyjnych, są emitowane i notowane na giełdzie. Pojawia się pytanie, czy fundusze ETF są dywidendowe, a więc czy na wzór spółek dywidendowych będą dzieliły się zyskiem z inwestorami? Dywidenda ETF rzeczywiście może być wypłacana, ale nie na takich samych zasadach jak w spółkach.

Przy inwestycji w ETF inwestujesz we wszystkie papiery wartościowe, jakie nabywa fundusz. Inwestujesz w każdą z firm, jakie wchodzą w skład indeksu. Dlatego fundusz pobiera od spółek dywidendowych dywidendę od osiąganych przez nie zysków. Każda może jednak wypłacać zysk do podziału dla akcjonariuszy w innym momencie. Dlatego uczestnicy funduszy ETF otrzymują dywidendę jako wartość kumulowaną poszczególnych wypłat, raz do roku.

Jaki ETF będzie odpowiedni na WIG20?

Jeśli chcesz wybrać polski ETF na GPW w Warszawie, możesz zdecydować się na ETF WIG20, czyli fundusz, który będzie odzwierciedlał notowania 20 największych spółek na polskiej giełdzie.Mowa tu o Beta ETF WIG20TR.

ETF na WIG20 Total Return odwzorowuje zmiany wartości indeksu giełdowego WIG20 w czasie, a inwestor może za jego pośrednictwem lokować swój kapitał w 20 najbardziej płynnych spółkach notowanych na naszej giełdzie. W skład tej puli wchodzą m.in. PKN Orlen, PKO BP, PGNIG, PZU i PEKAO.

To też ciekawe!Czym jest lokata z funduszem? Czy to skuteczny sposób na wyższy zysk?

Ile kosztują jednostki ETF?

Nie trzeba dysponować bardzo wysokim kapitałem, aby pozwolić sobie na zakup ETF-ów, a właściwie ich certyfikatów inwestycyjnych. Ile kosztują ETF-y? Zwykle minimalna wartość zakupu jednej jednostki ETF to kilkadziesiąt lub kilkaset złotych. Ponadto inwestując w nie, musisz liczyć się z prowizją pobieraną przez maklera. Prowizja jest jednak bardzo niska.

Przy inwestowaniu w ETF koszt podejmowanych akcji jest niewielki. To jedna z zalet ETF, ponieważ nakłada na inwestorów niewielkie opłaty. Koszty administracji i zarządzania ETF eksponowanych na dany indeks giełdowy są bardzo małe, nawet bliskie zeru. Najtańsze fundusze tego rodzaju pobierają od swoich klientów opłatę za administrację i zarządzanie w wysokości 0,1 proc. rocznie. To symboliczny koszt ponoszony przez inwestorów.

Dla porównania – fundusze za możliwość wspólnego inwestowania i administrowania nimi pobierają opłatę w wysokości od 0,5 do nawet 3 proc. rocznie. W przypadku ETF nie płacisz żadnych wstępnych czy końcowych opłat manipulacyjnych, które naliczane są przy konwencjonalnych funduszach.